Khám Sức khỏe Trẻ nhỏ: Trẻ sơ sinh

Bệnh vàng da

Hầu hết trẻ sơ sinh đều bị vàng da và phần lòng trắng của mắt (bệnh vàng da) trong tuần đầu tiên của cuộc đời. Nhà cung cấp chăm sóc sức khỏe của con quý vị sẽ tư vấn cho quý vị nếu quý vị cần kiểm tra mức độ bilirubin của con mình. Họ cũng sẽ tư vấn cho quý vị nếu con quý vị cần tái khám. Hoặc trẻ có cần điều trị bằng ánh sáng hay không.

Phát triển và các mốc quan trọng

Nhà cung cấp chăm sóc sức khỏe sẽ hỏi các câu hỏi về trẻ sơ sinh của quý vị. Họ sẽ quan sát em bé của quý vị để biết được sự phát triển của trẻ. Qua lần thăm khám này, trẻ sơ sinh của quý vị có thể làm một số việc sau đây:

• Chớp mắt khi thấy ánh sáng chói

• Cố gắng nâng đầu lên

• Ngọ nguậy và vặn vẹo (mỗi tay và chân nên cử động với mức độ như nhau, nhưng nếu trẻ nghiêng về một bên, hãy báo cho nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe)

• Giật mình khi nghe thấy tiếng động lớn

Mẹo cho ăn

Thông thường trẻ sơ sinh giảm tới 10% trọng lượng khi sinh trong tuần đầu tiên. Trọng lượng này thường tăng trở lại khoảng 2 tuần tuổi. Nếu quý vị lo lắng về cân nặng của trẻ sơ sinh, nói với nhà cung cấp chăm sóc sức khỏe. Để giúp em bé của quý vị ăn ngon, làm theo những lời khuyên sau:

• Cho bú trong ít nhất 6 tháng đầu tiên. 

• Không cho bé uống nước trừ khi nhà cung cấp khuyến nghị.

• Cho bú ít nhất 2 đến 3 giờ một lần trong ngày. Quý vị có thể cần đánh thức con mình để cho bú.

• Cho bú 3 đến 4 giờ một lần vào ban đêm. Lúc đầu, đánh thức em bé của quý vị để cho bú nếu cần. Khi trẻ sơ sinh hồi lại cân nặng lúc sinh, quý vị có thể chọn để bé ngủ cho đến khi bé đói. Thảo luận điều này với nhà cung cấp chăm sóc sức khỏe của con quý vị.

• Hỏi nhà cung cấp chăm sóc sức khỏe liệu con quý vị có nên uống vitamin D hay không.

Nếu quý vị cho con bú

• Khi sữa về, bầu ngực của quý vị sẽ căng đầy trước khi cho con bú và mềm và xẹp xuống sau đó. Điều này có nghĩa là em bé của quý vị đã ăn no.

• Mỗi lần cho ăn thường diễn ra trong  15 đến 20 phút một lần. Nếu quý vị cho bé bú sữa mẹ bằng bình, hãy cho trẻ bú 1 đến 3 ounce mỗi lần. 

• Các bé bú mẹ có thể muốn ăn thường xuyên hơn so với 2 đến 3 giờ một lần. Quý vị có thể cho trẻ bú thường xuyên hơn nếu trẻ có vẻ đói. Nói chuyện với nhà cung cấp chăm sóc sức khỏe nếu quý vị lo lắng về thói quen bú sữa mẹ hoặc tăng cân của trẻ.

• Có thể mất một thời gian để bắt đầu cho con bú. Lúc đầu có thể không thoải mái. Nếu quý vị có thắc mắc hoặc cần trợ giúp, chuyên gia tư vấn về việc cho con bú có thể cho quý vị lời khuyên.

Nếu quý vị sử dụng sữa công thức

• Sử dụng sữa công thức dành riêng cho trẻ sơ sinh. Nếu quý vị cần chọn giúp, hỏi nhà cung cấp chăm sóc sức khỏe để được tư vấn. Sữa bò thông thường không phải là thức ăn thích hợp cho trẻ sơ sinh.

• Cho ăn khoảng 1 đến 3 ounce sữa công thức mỗi lần.

Mẹo vệ sinh

• Một số trẻ sơ sinh đi đại tiện sau mỗi lần bú. Những trẻ khác đi đại tiện ít hơn. Cả hai đều bình thường. Thay tã bất cứ khi nào tã ướt hoặc bẩn.

• Phân của trẻ sơ sinh có màu vàng, nhiều nước và trông giống như chứa ít hạt là bình thường. Màu sắc có thể từ vàng mù tạt đến vàng nhạt đến xanh lục. Nếu màu khác, hãy nói với nhà cung cấp chăm sóc sức khỏe.

• Bé trai phải có dòng nước tiểu mạnh đi tiểu. Nếu con trai của quý vị không như vậy, hãy nói với nhà cung cấp chăm sóc sức khỏe.

• Cho em bé của quý vị tắm bọt biển cho đến khi rụng rốn. Nếu quý vị có thắc mắc về việc chăm sóc rốn, hãy hỏi nhà cung cấp chăm sóc sức khỏe của em bé của quý vị.

• Làm theo khuyến nghị của nhà cung cấp chăm sóc sức khỏe của quý vị về cách chăm sóc rốn. Hoạt động chăm sóc này có thể bao gồm:

  • Giữ khu vực này sạch sẽ và khô ráo

  • Gấp phần trên của tã xuống để rốn tiếp xúc với không khí

  • Vệ sinh rốn nhẹ nhàng bằng khăn lau cho bé hoặc tăm bông nhúng cồn

• Gọi cho nhà cung cấp chăm sóc sức khỏe của quý vị nếu vùng rốn có mủ hoặc tấy đỏ.

• Sau khi rụng rốn, tắm cho trẻ sơ sinh vài lần mỗi tuần. Quý vị có thể cho bé tắm thường xuyên hơn nếu bé có vẻ thích. Nhưng vì quý vị đang vệ sinh cho bé trong quá trình thay tã, nên quý vị không cần phải tắm thường xuyên hàng ngày.

• Quý vị có thể sử dụng các loại kem hoặc sữa tắm dịu nhẹ (không gây dị ứng) trên da bé. Không thoa kem dưỡng da lên tay bé.

Mẹo ngủ

Trẻ sơ sinh thường ngủ khoảng 18 đến 20 giờ mỗi ngày. Để giúp em bé của quý vị ngủ ngon và an toàn và ngăn ngừa SIDS (hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh):

• Đặt bé nằm ngửa trong toàn thời gian ngủ cho đến khi bé được 1 tuổi. Điều này có thể làm giảm nguy cơ SIDS, hít phải và nghẹt thở. Không bao giờ đặt bé nằm nghiêng hoặc nằm sấp khi ngủ hoặc chợp mắt. Nếu bé còn thức, để bé nằm sấp miễn là có sự giám sát. Điều này giúp trẻ xây dựng cơ bụng và cơ cổ mạnh mẽ. Điều này cũng sẽ giúp giảm thiểu tình trạng bẹt đầu. Vấn đề này có thể xảy ra khi bé nằm ngửa quá nhiều.

• Cho bé ngậm núm vú giả khi ngủ hoặc chợp mắt. Nếu trẻ đang bú mẹ, không cho trẻ ngậm núm vú giả cho đến khi trẻ bú mẹ thành thục. Cho con bú sữa mẹ có liên quan đến việc giảm nguy cơ SIDS.

• Sử dụng một tấm nệm chắc chắn (được bao phủ bởi một tấm trải giường vừa khít) để ngăn các khe hở giữa nệm và các thành bên của cũi, sân chơi hoặc nôi. Điều này có thể làm giảm nguy cơ mắc kẹt, ngạt thở và SIDS.

• Không đặt gối, chăn dày hoặc thú nhồi bông vào cũi. Những thứ này có thể làm bé bị ngạt thở.

• Quấn (quấn chặt bé bằng tã) có thể khiến bé quá nóng. Đừng để trẻ quá nóng.

• Không đặt trẻ sơ sinh trên ghế dài hoặc ghế bành khi ngủ. Ngủ trên ghế dài hoặc ghế bành khiến trẻ sơ sinh có nguy cơ tử vong cao hơn nhiều, bao gồm cả SIDS.

• Không sử dụng các loại ghế dành cho trẻ sơ sinh, ghế ô tô và xích đu cho trẻ sơ sinh để ngủ thường xuyên và chợp mắt hàng ngày. Những điều này có thể dẫn đến tắc nghẽn đường thở của trẻ sơ sinh hoặc ngạt thở.

• Không ngủ chung giường (ngủ chung) với bé. Điều đó không an toàn.

• Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP) khuyến cáo rằng trẻ sơ sinh nên ngủ cùng phòng với cha mẹ, gần giường của cha mẹ nhưng trên giường hoặc cũi riêng phù hợp với trẻ sơ sinh. Tốt nhất là nên sắp xếp chỗ ngủ như vậy trong năm đầu tiên của trẻ, nhưng ít nhất nên duy trì trong 6 tháng đầu.

• Luôn đặt cũi, nôi, và sân chơi ở những khu vực không nguy hiểm—những nơi không có dây lủng lẳng, dây điện hoặc tấm che cửa sổ—để giúp giảm tình trạng siết cổ.

• Không sử dụng máy theo dõi tim phổi và các thiết bị thương mại—đệm lót, dụng cụ định vị và nệm đặc biệt—để giúp giảm nguy cơ SIDS và tử vong ở trẻ sơ sinh liên quan đến giấc ngủ. Các thiết bị này chưa được chứng minh là có thể ngăn ngừa SIDS. Trong một số trường hợp hiếm gặp, chúng đã gây ra tử vong ở trẻ sơ sinh.

• Thảo luận những vấn đề này và các vấn đề sức khỏe và an toàn khác với nhà cung cấp chăm sóc sức khỏe của con quý vị.

Mẹo an toàn

• Để tránh bị bỏng, không mang hoặc uống chất lỏng nóng như cà phê gần bé. Vặn máy nước nóng xuống nhiệt độ từ 120°F (49°C) trở xuống.

• Không hút thuốc hoặc cho phép người khác hút thuốc gần bé. Nếu quý vị hoặc các thành viên khác trong gia đình hút thuốc, hãy làm như vậy ở ngoài trời và không bao giờ ở gần bé.

• Thông thường quý vị có thể đưa trẻ sơ sinh ra khỏi nhà. Nhưng hãy tránh xa những nơi chật hẹp, đông đúc, nơi vi trùng có thể lây lan. Quý vị có thể mời khách đến nhà thăm em bé của quý vị, miễn là bé không bị ốm.

• Khi quý vị đưa bé ra ngoài, không nên ở quá lâu dưới ánh nắng trực tiếp. Che phủ cho bé hoặc tìm nơi có bóng râm.

• Trong ô tô, luôn đặt bé ngồi trên ghế ô tô quay mặt về phía sau. Phải đảm bảo an toàn ở ghế sau, theo chỉ dẫn của ghế ô tô. Đừng bao giờ để em bé của quý vị một mình trên xe.

• Không để bé trên bề mặt cao, chẳng hạn như bàn, giường hoặc ghế dài. Trẻ có thể ngã và bị thương.

• Các anh/chị có thể sẽ muốn bế, chơi với và làm quen với bé. Đây là điều tốt miễn là có người lớn giám sát.

• Gọi cho nhà cung cấp chăm sóc sức khỏe ngay lập tức nếu em bé của quý vị bị sốt (xem phần Sốt và trẻ em, bên dưới)

Sốt và trẻ em

Sử dụng nhiệt kế kỹ thuật số để kiểm tra nhiệt độ của con quý vị. Không sử dụng nhiệt kế thủy ngân. Có những loại nhiệt kế điện tử và cách sử dụng khác nhau. Chúng bao gồm:

• Trực tràng. Đối với trẻ em dưới 3 tuổi, nhiệt độ trực tràng là chính xác nhất.

• Trán (thái dương). Đo trán hiệu quả đối với trẻ em từ 3 tháng tuổi trở lên. Nếu trẻ dưới 3 tháng tuổi có dấu hiệu bị bệnh thì có thể dùng cách này cho lần đo đầu tiên. Nhà cung cấp có thể muốn xác nhận bằng nhiệt độ trực tràng.

• Tai (màng nhĩ). Nhiệt độ tai chính xác sau 6 tháng tuổi, nhưng không chính xác trước đó.

• Nách (nách). Đây là cách ít tin cậy nhất nhưng có thể được sử dụng cho lần đo đầu tiên để kiểm tra trẻ ở mọi lứa tuổi có dấu hiệu bị bệnh. Nhà cung cấp có thể muốn xác nhận bằng nhiệt độ trực tràng.

• Miệng (miệng). Không sử dụng nhiệt kế trong miệng trẻ cho đến khi trẻ được ít nhất 4 tuổi.

Sử dụng nhiệt kế trực tràng cẩn thận. Làm theo hướng dẫn của nhà sản xuất sản phẩm để sử dụng đúng cách. Đưa vào nhẹ nhàng. Dán nhãn và đảm bảo rằng nó không được sử dụng trong miệng. Nó có thể truyền vi trùng từ phân. Nếu quý vị cảm thấy không ổn khi sử dụng nhiệt kế trực tràng, hãy hỏi nhà cung cấp chăm sóc sức khỏe loại để thay thế. Khi quý vị nói chuyện với bất kỳ nhà cung cấp chăm sóc sức khỏe nào về cơn sốt của con mình, hãy cho họ biết quý vị đã sử dụng loại nhiệt kế nào.

Dưới đây là thời điểm gọi cho nhà cung cấp chăm sóc sức khỏe nếu con quý vị bị sốt. Nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của con quý vị có thể cung cấp cho quý vị số khác. Tuân thủ các hướng dẫn của họ.

Khi nào nên gọi cho nhà cung cấp chăm sóc sức khỏe về tình trạng sốt của con quý vị

Đối với trẻ dưới 3 tháng tuổi:

• Trước tiên, hãy hỏi nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của con quý vị cách quý vị nên đo nhiệt độ.

• Trực tràng hoặc trán: 100.4°F (38°C) trở lên

• Nách: 99°F (37.2°C) trở lên

• Sốt ___________theo tư vấn của nhà cung cấp chăm sóc

Đối với trẻ từ 3 tháng đến 36 tháng (3 tuổi):

• Trực tràng hoặc trán: 102°F (38.9°C) trở lên

• Tai (chỉ dành cho trẻ trên 6 tháng tuổi): 102°F (38.9°C) trở lên

• Sốt ___________ theo tư vấn của nhà cung cấp chăm sóc

Trong những trường hợp sau:

• Nhiệt độ nách từ 103°F (39.4°C) trở lên ở trẻ mọi lứa tuổi

• Nhiệt độ từ 104°F (40°C) trở lên ở trẻ ở mọi lứa tuổi

• Sốt ___________ theo tư vấn của nhà cung cấp chăm sóc

Vắc-xin

Dựa trên các khuyến nghị từ CDC, trong lần khám này, em bé của quý vị có thể được tiêm vắc-xin viêm gan B nếu bé chưa tiêm ở bệnh viện. Con quý vị có thể được tiêm vắc-xin dành cho trẻ sơ sinh bằng kháng thể đơn dòng Vi rút hô hấp hợp bào (RSV). Nó có tên nirsevimab. Hỏi nhà cung cấp chăm sóc sức khỏe của con quý vị xem cần tiêm vắc-xin gì vào lần khám này.

Mệt mỏi của cha mẹ

Chăm sóc một đứa trẻ sơ sinh có thể làm hao mòn thể chất và tinh thần. Ngay bây giờ có vẻ như quý vị không có thời gian cho việc gì khác. Nhưng chăm sóc tốt cho bản thân cũng sẽ giúp quý vị chăm sóc cho bé của mình. Dưới đây là một số lời khuyên:

• Nghỉ ngơi. Khi em bé của quý vị đang ngủ, hãy dành một chút thời gian cho bản thân. Nằm xuống ngủ một chút hoặc gác chân lên và nghỉ ngơi. Biết khi nào nên nói “không” với khách đến thăm. Cho đến khi quý vị cảm thấy được nghỉ ngơi, hãy bỏ qua những bộn bề trong gia đình và gác lại những công việc không cần thiết. Cho bản thân thời gian để hòa nhập với vai trò mới của quý vị với tư cách là cha mẹ.

• Ăn uống lành mạnh. Dinh dưỡng tốt cung cấp cho quý vị năng lượng. Và nếu quý vị vừa mới sinh con, ăn uống lành mạnh sẽ giúp cơ thể quý vị phục hồi. Cố gắng ăn nhiều loại trái cây, rau, ngũ cốc và các nguồn cung cấp protein. Tránh xa thực phẩm “rác” đã qua chế biến. Và hạn chế caffeine, đặc biệt nếu quý vị đang cho con bú. Giữ đủ nước bằng cách uống nhiều nước.

• Chấp nhận sự giúp đỡ. Chăm sóc một bé mới chào đời có thể quá sức. Đừng ngại nhờ người khác giúp đỡ. Cho phép gia đình và bạn bè giúp làm việc nhà, bữa ăn và giặt giũ, để quý vị và người ấy có thời gian gắn bó với bé mới chào đời. Nếu quý vị cần trợ giúp thêm, hãy nói chuyện với nhà cung cấp chăm sóc sức khỏe về các lựa chọn khác.

Lần khám tiếp theo tại: _______________________________

LƯU Ý CỦA CHA MẸ: